Polska ma szansę rozwijać się w tempie nawet 5 proc. rocznie oraz podwoić wartość gospodarki do 2030 r. – wynika z raportu McKinsey oraz magazynu „Forbes”.
Polska gospodarka rośnie nieprzerwanie od 28 lat, podczas których prawie potroiła swoją wielkość mierzoną realnym PKB. Od 2004 r. wzrost utrzymywał się na poziomie 4 proc. rocznie, co jest jednym z najlepszych wyników w Unii Europejskiej. Gospodarka jest na tyle dojrzała, że kraj może przestać jedynie „gonić” europejskich liderów i wytyczyć własną drogę rozwoju.
W raporcie przygotowanym we współpracy z miesięcznikiem „Forbes” przedstawione zostały dwie potencjalne ścieżki dalszego rozwoju gospodarczego kraju.
- W pierwszym, bazowym scenariuszu, kraj rozwija się na poziomie ok. 3 proc. rocznie. W tej sytuacji do 2030 r. PKB w ujęciu realnym zwiększyłby się z obecnego poziomu 12,4 tys. euro na osobę do 18,5 tys. euro.
- W drugim, bardziej ambitnym scenariuszu, tempo wzrostu gospodarczego do 2030 r. mogłoby sięgnąć 5 proc. rocznie, a wartość polskiej gospodarki miałaby szansę podwoić się – z 477 mld euro w 2018 r. do 890 mld w 2030 r.
5 priorytetów dla utrzymania tempa wzrostu
Żeby osiągnąć wzrost na poziomie 5 proc. rocznie oraz przygotować się na osłabienie światowej koniunktury, Polska powinna skupić się na działaniach w pięciu kluczowych obszarach:
- Zniwelowanie różnicy w produktywności względem Europy Zachodniej
Ze względu na sytuację na rynku pracy i niekorzystne trendy demograficzne dalszy rozwój gospodarczy Polski będzie zależał przede wszystkim od zwiększenia produktywności, która wciąż nie osiągnęła poziomu krajów Europy Zachodniej. Sektory, które mają najwięcej do nadrobienia, to rolnictwo, produkcja, energetyka oraz w szczególności górnictwo. Odpowiednie wykorzystanie potencjału cyfryzacji i automatyzacji może być jednym z czynników pozwalających na zniwelowanie tej luki. Jak wynika z analiz McKinsey, gdyby Polsce udało się osiągnąć poziom produktywności państw UE-15, wartość dodana wyprodukowana przez polską gospodarkę mogłaby wzrosnąć z 705 mld euro w parytecie siły nabywczej do ponad 1,3 bln euro.
- Wzrost inwestycji i zapewnienie kapitału
Stosunkowo niski poziom inwestycji prywatnych i publicznych ogranicza tempo wzrostu. Poziom inwestycji rzędu 18 proc. PKB w 2018 r. plasuje Polskę dopiero na 24 miejscu w Unii Europejskiej. Kluczowe będzie zwiększenie inwestycji, przygotowanie dodatkowych projektów inwestycyjnych i zapewnienie kapitału na ich realizację. Według naszych szacunków Polska może potrzebować dodatkowych 30-75 mld euro, aby w 2030 r. inwestycje osiągnęły poziom 20-25 proc. PKB.
- Zwiększenie innowacyjności
Niski poziom wydatków na badania i rozwój w Polsce skutkuje niskim poziomem innowacyjności gospodarki. W Światowym Indeksie Innowacyjności kraj zajmuje dopiero 24 miejsce w UE. Zwiększenie wydatków na badania i rozwój z obecnego 1% PKB do średniego poziomu w UE – 2%, może pozwolić wykorzystać ogromny potencjał innowacyjności i nowych technologii.
- Zapewnienie wystarczającej liczby odpowiednio wykwalifikowanych pracowników
Polski rynek pracy potrzebuje nowych dźwigni wzrostu. Populacja w wieku produkcyjnym do 2030 r. zmaleje o ponad 2 mln osób, a dotychczasowy główny czynnik napędzający wzrost, czyli spadek bezrobocia, wyczerpuje się. Żeby utrzymać obecny poziom siły roboczej, należy zapewnić wzrost aktywności zawodowej, który w Polsce wynosi 65 proc., podczas gdy średnia dla państw UE sięga 74 proc., a w Szwecji nawet 83 proc. - Wsparcie biznesu, poprawa poziomu usług publicznych i stanu środowiska naturalnego
Utrzymanie szybkiego tempa rozwoju zależeć będzie także od takich czynników jak łatwość prowadzenia biznesu, efektywność systemu podatkowego czy nowoczesna infrastruktura transportowa, energetyczna i telekomunikacyjna. Podniesienie jakości życia mieszkańców także przyczynia się do rozwoju gospodarczego. W Polsce warto skupić się na poprawie poziomu usług publicznych, w tym przede wszystkim służby zdrowia oraz stanu środowiska naturalnego.
Utrzymanie dynamicznego tempa rozwoju będzie coraz trudniejsze, a dalszy sukces zależeć będzie od tego czy Polsce uda się konsekwentnie realizować działania m.in. zwiększające produktywność oraz innowacyjność usprawniające rynek pracy oraz zapewniające przyjazne środowisko dla biznesu i społeczeństwa. Po latach szybkiego rozwoju polska gospodarka ma potencjał, by rosnąć nawet na poziomie 5 proc. rocznie. W perspektywie 2030 r. Polska ma szansę podwoić swój PKB, osiągnąć poziom zamożności krajów Europy Zachodniej, a w ujęciu globalnym awansować do gospodarczej ekstraklasy.